خدایان طبیعت برابر انسان‌ها | شاهزاده مونونوکه‏‎‎‎‎‎‎؛ داستانی از تقابل ارواح خشمگین و نیروی عشق

به گزارش خبرنگار همشهری آنلاین، پرنسس مونونوکه، انیمه‌ای ژاپنی محصول سال ۱۹۹۷ استودیوی جیبلی است. این انیمه در قالب داستانی اساطیری، روایتگر رابطه انسان و طبیعت است. آشیتاکا، شاهزاده‌ای ورزیده از قومی رو به فراموشی است که در گوشه‌ای دورافتاده با مردم خود زندگی می‌کند. یک روز گرازی خشمگین و گرفتار نفرین مرگ به سرزمین آن‌ها حمله می‌کند و آشیتاکا در جریان نبرد با آن زخمی می‌شود. پیشگوی قوم به او می‌گوید که این زخم پیش‌رونده است و نفرینی قدیمی دارد که منجر به مرگ او خواهد شد. تنها راه نجات آشیتاکا، رفتن به جنگل شرق و دیدار با روح یا خدای جنگل است که قدرتی در اعطای مرگ و زندگی دارد.

در این میان آشیتاکا با مردمی آشنا می‌شود که جنگل را از بین می‌برند تا صنایع خود را تقویت کنند. از سوی دیگر، خدایان جنگل، در صدد گرفتن انتقام از انسان‌ها و کشتن همه آن‌ها هستند. انسان‌ها توانسته‌اند اسلحه‌های جدید و مرگباری بسازند. آن‌ها جنگل را به آتش می‌کشند و حیوانات را می‌کشند و در این میان، روح خشم و انتقامجویی است که می‌خواهد همه چیز را نابود کند. آشیتاکا، در راه رسیدن به خدای جنگل، با دختری به نام پرنسس مونونوکه آشنا می‌شود که با گرگ‌ها و خدای گرگ‌ها زندگی می‌کند. او عاشق مونونوکه می‌شود که در جبهه جنگل و علیه انسان‌ها می‌جنگد. آشیتاکا تلاش می‌کند آدمیان و ارواح و خدایان حیوانات را از خشم و انتقامجویی دور کند.

معنی مونونوکه، در فرهنگ سنتی ژاپن چیزی شبیه به روح خشمگین و انتقام‌جو است. یا ارواحی که به جلد آدمی می‌روند و موجب رنج، بیماری یا مرگ می‌شوند. افسانه‌ای که میازاکی نمایش می‌دهد، داستانی زیبا از رابطه‌ای است که با ظهور صنعت، میان انسان و طبیعت ایجاد شد. این رابطه، آمیزه‌ای از نیاز و سودجویی است که منجر به نابودی جنگل‌ها، دریاها و گونه‌های جانوری می‌شود و در نهایت خشم طبیعت را برمی‌انگیزد. خشمی که می‌گویند تغییرات اقلیمی و ویرانی‌ها و شیوع بیماری‌ها، جلوه‌هایی از آن هستند و در واقعیت، آدمی است که بازنده نهایی نابودی منابع طبیعی خواهد بود. مثل آشیتاکا، که سرنوشتش مرگ در اثر نفرین طبیعت، پیشگویی شده بود. آشیتاکا برای تغییر سرنوشت خود، پا در سفری پر از ناشناخته‌ها می‌گذارد و در جستجوی راهی برای صلح برمی‌آید.

انیمه پرنسس مونونوکه، برای ساعتی، می‌تواند آدمی را به تامل درباره طبیعت وادارد و البته بلایی که سال‌ها است هر روز بر سر آن می‌آورد. هایائو میازاکی، کارگردان این انیمه، انیماتور و کارگردان ژاپنی و از بنیان‌گزاران استودیوی جیبلی Ghibli است. محصولات این استودیو، اغلب میان طرفداران انیمیشن محبوبند. از دیگر محصولات پرطرفدار این استودیو می‌توان به همسایه من توتورو، شهر اشباح، قلعه متحرک هاول و لاک‌پشت قرمز اشاره کرد.